Mar 29

Улустун улуу майрамы жана «Кыргыз Таануу» кыймылынын тушоо кесүүсү

Кубатбек ОСМОНОВ, фотожурналист, кыргыз чоросу

Бишкектеги «Манас Айылы» этнографиялык комплексинде 20-март күнү жети боз үй тигилип,  25 уюм, коом, фонддордон турган мекенчилдердин «Кыргыз Таануу» коомдук уюмдар тилектештигинин тушоосу Улустун улуу күнүн белгилѳѳ менен бирге кесилди.

Салттык баалуулуктун  негизинде адегенде малга бата кылынып, токтогулдук Токторбай ага байыркы кыргыз элинин бакшылык-шаманчылык өнөрүнүн  негизинде зикир чалды. Умай энелер Жаңылкан Короолу кызы жана Гүлжамила Шакирова элибизге аруу тилектерди каалап Нооруз  майрамына келгендерди аластаса, Жапаркул Раимбеков Кыдыр Атанын батасын ыроолоду. Ак таңдай акындар  жар салып,  манасчылар рухий баалуулукту  ааламга таратты.  Ырчылар,  комузчулар,  жаңы жаш таланттар, ыр-күүнү  сүйгөн элибиздин шыктуулары да өнөрлөрүн элге тартуу кылды.  Нурак Абдрахманов, Бакыт Мамаев, Токтобек Асаналиев, Фатима Султанова, «Достор» тобу, өспүрүмдөрдүн «Жаз» бийчилер тобу, ошондой эле  бул майрамда өздөрүнүн да  тушоосун кесишкен Рая Нурказиева жетекчилик кылган  №86 орто мектептин жаш окуучуларынан түзүлгөн “Насыйкат” тобунун комузчулары майрам шаңын чыгарды. Удаасы менен үч бѳбѳктүн тушоосу да кесилип, жел тамандар жарышка түштү. Ал эми Кубанычбек Тезекбаевдин «Тай тебиш» боюнча шакирттери  жана Актан Ажымамбетов жетектеген «Таймаш спорт» федерациясынын балбан билек  шамдагай жигиттери бабаларыбыз басып өткөн  тарыхыбызды  эске салып, Кошой ата менен  Жолойдун  таймашын көрсөтүштү…

Толугу менен

Mar 29

Истуденттердин Манас айтуу мелжеши дабдабалуу ачылды!

Дабыт АБДЫЛБАРЫ уулу, Кытай, Ланжу шары

РЕДАКЦИЯДАН: Гезитибиздин негизги максаттарынын бири этникалык кыргыздардын жашоосун чагылдыруу жана маданий-маалыматтык деңгээлде эл аралык алаканы күчѳтүү болуп саналгандыктан, редакциялык жамаат байланыш мүмкүнчүлүктѳрүнѳ олуттуу кѳңүл бурмакчы. Ушундан улам гезитибиздин мындан аркы сандарына кытайлык кыргыздардын коомдук-маданий турмушунан маалымат берип турмакчыбыз. Учурда Кытайдын ар кайсы провинцияларында билим алып жаткан кытайлык-кыргыз студенттеринин активдүү катмарынын ѳкүлү жана бир топ маданий-коомдук иш-чаралардын демилгечиси, ошондой эле уюштуруучусу Дабыт Абдылбары уулун биздин гезитибиздин кытайдагы кабарчысы катары тааныштырмакчыбыз. Дабыт мырза учурда Кытайдын Ланжы (Ланжоу) шаарында, Түндүк-Батыш улуттар университетинде филология кесибин аркалап келет. Тѳмѳндѳгү анын макаласы жакында кызуу ѳткѳн «Манас» айтуу тууралуу болду.

Толугу менен

Mar 29

Ырыскыбыз ичтен, аброюбуз тыштан болсун!

Кенжалы САРЫМСАКОВ, карыя журналист

Дүйнө жүзүндө канча эл болсо, алардын ар биринде өзүнө гана таандык өзгөчөлүк жана бири-биринен айырмаланган жактарын эске алып, өзүбүздүн кыргыз эли жөнүндө эмнелерди айтууга болот?

Журт которгондо коломтосун, таштандыларын көөмп, мизилдете тазалап, табиятка таазим кылып, аны ыйык туткандык – элибиздин жан дүйнөсүндө уюган табигый тазалык;
Сөз кадырын кастарлагандык, сөзгө жыгыла билгендик, сөз атасы айтылды, сөз бүттү деп этегин күбүнүп тарап кетмейлик – кыргыз элдик нарктуулук;

Келиндердин кайын журтундагыларга жүгүнүп, тергеп, ызаат көрсөтүүсү – кыргыздарда кылымдар бою ыйык сакталып келген ыймандуулук;

Арстанбек, Жеңижок, тоо булбулу Токтогул баш болгон ак таңдай акындардын куюлуштуруп айтылган сөз күчү элибиздин элдигинин, эл наркынын сакталышына, өнүгүшүнө жан азык болуп келгендиги, төкмөлүк өнөр түпкүрдөн түрүлүп улантылып жаткандыгы  – канга бүткөн касиет;

Толугу менен

Mar 29

Кыргыз жана ааламдык илим

(Уландысы. Башы ѳткѳн санда)

Гүлсара МАМБЕТАЛИЕВА, “Манас” изилдөөчү

УЛУУ ДООРЛОРДУН АЛМАШУУСУ – ГАЛАКТИКАЛАРДЫН ТОГОШУУСУ

«Мезгил сабактарында»  улуттук каада-салт, үрп-адат, кол өнөрчүлүк, тил ж. б. ата-тектен бери келаткан касиеттер ошол улуттагы адамдардын азыркы учурда жаңы доордун адамы болуп калыптанышында же б. а. эволюциялык секирик жасашында зор мааниге ээ экендиги белгиленген. Улуу доорлордун азыркыдай алмашуусу  миллиондогон жылдарда бир болуучу өтө татаал процесс болгондуктан, мында биз ошол процесстерди  жалпы жонунан түшүнүп алуу үчүн кыскача гана токтолсок.

Улуу доорлордун азыркы алмашуусу биздин Саманчынын жолу галактикабыз жана ага жанаша жаткан андан да зор, энергетикасы күчтүү галактика өздөрүнүн айланып турган өзөк октору аркылуу жакындашып, алардын чимирилген  өзөктүк энергиялары бири-бирине оролушуп, анан кайрадан галактикалардын өзөк октору ажырап, бири-биринен алыстап кетиши түрүндө өтүүдө.

Толугу менен

Mar 29

Моралдык-интеллектуалдык позицияны иштеп чыгуу – биринчи кадам болуп турат

Салттуу маданиятыбыз – бул, улуттун жашоо концепциясы жана философиялык позициясы.

Айбек БАЙЫМБЕТОВ, мекенчил жаштардын ѳкүлү

Жалпы эле маданият түшүнүгү кыйла кенен жана анын так чек аралары аныкталган эмес. Ошондуктан маданият биздин учурда мамлекетти саясый-экономикалык кризистен алып чыгуу багытындагы революциялык курал катары дагы каралат. Азыр эски түзүлүштүн жашоо убагы бүтүп, жаӊы түзүлүш жарала албай турган убак. Бирок эскинин инерциясы дагы да болсо өз үстөмдүгүн жогото элек. Себеби ал күч учурдагы глобалдык цивилизациянын илеби менен кармалып турат. Биздин аша турган барьер ушул. Буга революциялык кадам керек, ансыз астыбыздагы тоскоолдук алынбайт…

Мамлекеттин башкаруу түзүлүшүн алмаштыруу менен элдин табиятын алмаштыра албайсыӊ. Ошондуктан бийликке умтулуп жаткан бардык саясый аракеттерди жөн гана убакыттын жүрүшү менен бири-бирин алмаштыра турган күч катары карасак туура болчудай.  Чынында мамлекетти бийлик бутактары башкарбайт, алар формалдуу гана мүнөзгө ээ. Коомчулукту, дегеле жалпы өлкөнүн жашоосун структуралык мамлекеттик башкаруу түзүлүшүнө кирбеген дүйнөлүк экономика, идеологиялык интервенция жана башка материалдык куралга кирген башкаруу деӊгээлдери тескеп келет. Материалдык куралдын түрлөрүнө согуштук, ошондой эле генндик куралдарды киргизишет. Акыркы генндик куралдын арсеналына алкоголь, тамеки, наркотик, сойкулук сыяктуу элдин генофондун олуттуу түрдө талкалай турган терс каражаттар тарыхый эффективдүүлүгүн көргөздү. Ал эми дүйнөлүк финансылык система элдин дээрлик көпчүлүгүн үстөк пайызга отургузду дагы, идеологиялык башкаруу приоритети болсо диндер жана ошондой эле маалыматтык манипуляция аркылуу элге  руханий комфорттун иллюзиясын таӊуулоодо. Улуттук баалуулуктарга карай ориентир ала албаган жаштар позициясын шектүү идеялык толкундарга массалык түрдө алдырып коюшту. Бул дегредациялык тенденцияга мамлекеттик бийлик чекит кое албасы түшүнүктүү болду, анткени бийлик башкаруунун концептуалдык принциптерин түшүнбөй келет жана ал толук түрдө батыш мамлекеттеринин түзүлүш моделинен бөлөк багыт ала албады.

Толугу менен