Category Archives: Манас-кайып илими

Jan 21

Кытайда Манастын тарыхый инсан экендигин тастыктаган сүрөттөр бар (уландысы)

Posted on by

Темирбек ТОКТОГАЗИЕВ, журналист, “Манас жаңырыгы” ТРКсынын башкы директору

(Уландысы)

Пекиндин (Чоң Бээжиндин) мамлекеттик музейинен тартып алган картага аябай сүйүндүм. Ушул күнгө чейин мындай картанын бар экендигин билген эмеспиз. Макелек Өмүрбайдын да кубанычы зор болду. Кечинде, жатакка келгенде, картаны “ноутбуктун” экранына чыгарып алып, кыргызчага которуп, ушул Ляо (кидандардын) империясынын убагындагы байыркы картага көпкө үңүлүп тиктеп, өзүбүзгө белгилүү болгон тарыхый маалыматтар боюнча  узакка чейин пикир алмаштык.

Толугу менен

Jan 06

Кытайда Манастын тарыхый инсан экенин тастыктаган сүрѳттѳр бар

Posted on by

JF9A9067

Темирбек ТОКТОГАЗИЕВ, изилдѳѳчү, тележурналист: “Кытайда Манастын тарыхый инсан экенин тастыктаган сүрѳттѳр бар”

Кийинки убактарда Темирбек Токтогазиевдин Манас баатыр тарыхта жашап өткөн инсан экенин изилдеп, тактап, далилдеп жазып жүргөндүгү коомчулукка кеңири белгилүү. “Манас” эпосунун бир канча варианттарын иликтеп, Кыргыз, Алтай, Хакас, Тажик, Казак, Кытай мамлекеттеринин кыйла жерлеринде болуп, чет жердик бир канча Манас изилдѳѳчү окумуштуулар менен жолугушуп, натыйжада, былтыр “Айкөл Манас – тарыхый инсан” деген китебин жарыкка чыгарган. Мына жакында эле Темирбек Токтогазиев Кытай жергесинде бир айга жакын убакыт жүрүп, дагы бир топ ѳзгѳчѳ маалыматтарды топтоп келди. Ал тарыхый материалдар жана сүрөт топтомдору кыргыздар ѳзүлѳрү тууралуу биле элек, уга элек дагы далай тарыхый маалыматтар бар экендигин, нечен сырлар ачылбай жатканын, ѳзүбүздү тааныш үчүн кѳп эмгек, узак убакыттар сарпталаарын далилдеп турат. Эмесе, изилдѳѳчүнүн тѳмѳндѳгү сапар баянына кѳз жүгүртсѳк.

Толугу менен

Dec 20

«Манастын» ЮНЕСКОго карай баскан жолу жана утушу

Posted on by

4-2Гүлнара АЙТПАЕВА, «Айгине» маданий-изилдѳѳ борборунун жетекчиси, филология илимдеринин доктору, Кыргыз мамлекеттик университетинин профессорунун м.а:

Баардык жагынан каржалып турган ѳлкѳбүздүн баардык эле мекеме-уюмдары сыяктуу, биздеги ЮНЕСКО иштери (ЮНЕСКО – илим, билим, маданият боюнча бириккен улуттардын уюму) боюнча Улуттук комиссиясынын катчылыгы да ѳп-чап жашоо кечирип келет. Бул жерде расмий түрдѳ 2 гана адам иштеп, аз айлыкка кайыл болуп, кыргыздын материалдык эмес маданий мурастары жана Кыргызстандын намысы үчүн ѳз күчтѳрүн мекенчилдик дымакта жүргүзүшѳт.  

Толугу менен

Apr 04

Манасчы жана илме кайып дүйнөсү

Posted on by

Талантаалы БАКЧИЕВ, манасчы, филология илимдеринин кандидаты

Элдин ишеними боюнча «тандалгандар гана манасчы боло алат». Бирок аларды кимдер тандайт? Тандоо учурунда алар кандай сынактардан өтөт? Деги эле бул өзү кандай сырдуу дүйнөгө оролгон кубулуш?

Белгилүү орус окумуштуусу Н.Рерих өзүнүн «Түбөлүктүүлүк жөнүндө…» аттуу китебинде мындай дейт: «Манас – бул жогорку деңгээлдеги аң-сезимдин чыңалуусунун натыйжасында жаралган нур, жарык. Ал эми анын адамзатка, ааламга болгон баалуулугун изилдеп, турмушка колдонуунун учуру келди» (5.172). Ооба, кыргыз сыйынса да, колдоо сураса да, алкаса да, сүйүнсө да, кайгырса да «Манас!» деп, Манаска кайрылат. Манастын өзүн эле эмес, анын дүйнөсүн, энергиясын жана ага тийиштүү бардык кубулуштарды да өзгөчө ыйык тутат. Манас дүйнөсүнүн табигый бир көрүнүшү катары, «Манас» баянын айткан манасчылардын да эл ичиндеги орду обурактуу. Көчмөн кыргыз элинин сыйынганы жана тайынганы Манас. Мунун себеби эмнеде? Өңгөсү өңгө, бирок Манаска болгон элдик ишеним ушунчалык терең, ушунчалык бекем! Мунун төркүнү эмнеде? Эмне үчүн жалпы кыргыз эли (эл ичиндеги кайсы бир уруу эмес) бир Манаска жана анын дүйнөсүнө ушунчалык зор маани бөлүп, аны кыргыз элинин колдоочусу-пири, куту катары тутуп келет?

Толугу менен