Apr 24

Эл-журтубуздун кызыкчылыгына иштейли!

“Кыргыз таануу” коомдук уюмдар тилектештиги

Илгерки ата-бабаларыбыз кызыл кырман убагында кырк кадактан бир кадак деп чогултуп, кап-кап эгин түшүмүнөн каралашары жок кары-картаңдарга, оокаттан кыйналып тургандарга, мал сойсо, этти казанга салбай туруп, мына муну баланчага берип келегал, ал бечара шорпо-шилең ичсин деп бирөөлөрдү жөнөтүп турушкан. Кыргыз  элдик  бул пейил, ниет, салт, нарк өчүп калган жок. Бара-бара тамыры дагы тереңдеп, кенен жайылып, элибиздин элдик дөөлөтү учтан түпкө уланар.

Толугу менен

Apr 24

Билим берүүдѳ зарыл сабактар мектептерден неге алынууда?

Кубатбек ОСМОНОВ,
Ж.Баласагын атындагы КУУнун окутуучусу,
Кыргыз чоросу

“Адамга эң кыйыны – күн сайын адам болуу” деп залкар жазуучубуз Чыңгыз Айтматов айткандай, келечек ээлерине билим берүүнүн программасы бир эле болгону менен, ар кайсы мектептерде мугалимдин жетиштүүлүгүнө, тартыштыгына, ошондой эле нарктуу элибизге пайдасы болсо да, болбосо да дүйнөлүк окуу системасын кабылдоосуна жараша өтө чачкын, кооптуу жагдай учурда жүргүзүлүүдө.

Толугу менен

Apr 24

“Жаңы муундун коалициясы”: “МАМЛЕКЕТ ЧЕТ ӨЛКӨЛҮК ЖАРАНДАРГА КӨЗӨМӨЛДҮ КҮЧӨТҮҮСҮ ЗАРЫЛ”

Жакшылык ЫНТЫМАК уулу

Кыргыз Республикасынын “Тышкы миграциясы жөнүндөгү” Мыйзамдарына өзгөртүү-толуктоо киргизүү зарылдыгы келип чыкты көрүнөт. Анткени, акыркы учурда сырттан келген мигранттарга квоталардын мыйзамсыз берилип жатышынын айынан биздин өлкөдө алардын так саны билинбей, башаламандыктарды жаратууда. Ушул маселени коомчулукка көтөрүп чыгып жаткан “Жаңы муундун коалициясы” коомдук бирикмесинин мүчөлөрү менен биздин редакция маек курду.

Толугу менен

Apr 24

Асмандан түшкѳн кѳк таштын сыры кайда?

Нишарат ЖАКЫПБЕКОВ, космоэнергетик

Мындан эки жума мурун, тагыраак айтканда 29-март күнү эртең менен телефондон: «Сени күтүп атабыз, Майрамбек келиптир, бир мазарга чогуу барып келели» деди «Уют-Кут» коомунун жетекчиси Шаршенаалы Кабатегин. Барыш керек болуп жүргѳн мазарга ѳзүнѳн ѳзү жол ачылганына кубанып, аларды кѳздѳй шашып жѳнѳдүм.

Саат он бирлерде Беловодск шаарчасынын түштүк тарабындагы Бала-Айылчы айылынын үстүндѳгү Саз деген жерге барарыбыз айкын болду. Жолмо жол улуу сѳзѳрдүн учугун улап, Шаршенаалы, Майрамбек үчѳѳбүз бара жаткан жерибиздин таржымалы жѳнүндѳ маек куруп бардык. Сазга жеткенде бул ажайып жердин сырын билген мазар шайыгы Сайкал эже бизди жаркылдап тосуп алды. Негедир кѳңүлүм кѳтѳрүлүп,  алып-учуп жатты. Айланага кѳз чаптырдым. Майрамбек болсо  жогору 100 метр чамасындагы жерге жүгүрүп барып,  бизге бир чоң ташты кѳргѳзүп,  бери келгиле деп жаңсады.  Биз жакын барганда, «Кѳк кочкордун башына окшош бул кѳгүлтүр ташта кандайдыр бир сыр бар» деди ал. Мен эки колумду ташка коюп, транс абалга кирип маалымат алганга аракет жасадым. Мени таңгалдырганы, таш кадимкидей дем алып жатты. Ошондо ачык портал кѳрдүм, күлгүн кызыл, сыя түстѳгү нур агымдары келип-кетип жатты. Эң бийик Уңгу уюлдан кийинки катмар менен байланышы бар экенин сездим. Болгону, нур агымдарын гана кѳрүп, бул энергия агымынан маалымат ала албадым.

Толугу менен

Apr 24

Колго суу куйгандагы бата

Булактай тунук бол,
Кичүүгө өрнөк бол.
Жаман көздөн алыс бол,
Каптап кирсе калың жоо
Баш кайтараар сеси бол,
Акыл-ойдун кени бол
Арстандай айбаттуу бол,
Чалкар болуп көлдөй тол.
Чалкыган узак өмүрлүү бол,
Өмүрдүн баркын бил.
Жакшынын кадырын бил.
Адамдын адалын бил.
Жарыңдын көңүлүн бил,
Эне сүтүн актай бил,
Кудайдын амирин бил!
Оомийин!

Apr 24

Аялзатына тамеки бѳтѳнчѳ зыян

Айпери СЫРАЖИДИН кызы

Тамеки чегүү эркектерге караганда аялдарга көбүрөөк зыян алып келет. Ал эми жетиле элек жаш кыздардыкы андан да жаман: алардын боюнун өсүшү жайлап, жай жетилишет  жана бронхит оорусу менен көбүрөөк оорушат. Тамеки чегүүнүн терс таасиринен тери бат чүрүшүп, тез карыйт, ошону менен бирге булчуӊдардын азыктануусун убактынча токтотот. Адамдын жүзү саргарып, ден соолугун жоготуп, чүрүшүү пайда болот, мындай беттерди «никатиндүү бет» деп коюшат. Никотин менен углевод окиси нерв нерв системасына дагы зыян. Ал мээ ткандарынын кислород менен камсыз болушуна тоскоол кылып, кислород кемчилдигине өтө сезгичтикти пайда кылат. Ооба, адегенде никотин мээ кан тамырларын кеӊейтет, бирок, бара-бара кайра тарыта баштайт. Ал эми көп чеккендердин денесин катырат. Ошон үчүн айта кетчү сөз, тамеки чегүү башында гана чарчоону жана уйкуну тараткансып көрүнгөнү менен, бара-бара мээдеги ойлоо процессин начарлатат. Тамекинин албетте, мындан башка да көптөгөн зыяны бар.

Apr 24

Жүгүнүү

Жүгүнүү – салам берүү, улууларга жаштардын ызааты. Жаш келиндердин кайнагаларына, кайын аталарына, деле сакалдууларга кашкайып барып, кол берип,  колун кысууга караганда эки колун бооруна алып, ийилип коюу эмне деген сылыктык, назиктик! Ушинтип жүгүнүүнү эл ѳзү шайлаган. Уяң, жаш колуктулар үчүн ушунун ѳзү даана, так, тѳп жобо юолуп, улам кийинкилерге ѳткѳн. Жүгүнгѳн келиндерге берилген улуулардын баталары ѳзүнчѳ керемет болчу. Алардын баталары “кыдыр даарыгандай” келип, келин келген жеринен орун-очок алып кала турган.

Маалымат булагы: Амантур Акматалиев, “Баба салты, эне адеби” китеби

Apr 24

«Кашкулак терисинин көлдөлөңдөрү ден соолукту сакайтат»

Маектешкен Улан ҮСЕЙИН уулу

Нурила МААТКЕРИМОВА, уз: «Кашкулак терисинин көлдөлөңдөрү ден соолукту сакайтат»

Териден жасалган буюмдар байыртан кездеменин ордун гана толуктабастан, адамдын ден соолугуна да пайда алып келген. Адамдын турмуш шартына жана саламатчылыгына пайдаланаарда, алардын  колдонууга ыӊгайлуу болушу үчүн кийимге ылайыктуу терилерин жеӊил-желпи кылып жасашкан. Ал эми кѳлдѳлѳңдѳрдү койдун, эчкинин терисинен эле жасап чектелбей, аӊ териси болгон кашкулактын жана иттин терисинен да жасап колдонушкан. Бүгүн биз мына ушулар туурасында кенен билиш үчүн Нарын облусунун Кочкор районуна  караштуу Нурила апа Мааткеримова менен маек курдук.

Толугу менен