Адамдын ою
Адамдын ою өтө күлүк. Ошону менен кошо ой төрт касиетти камтып турат:
1.Биринчи касиет – Ойдун кубаты зор, болбосту болтурчу ой.
2.Экинчи касиет – Өзгөртүү касиети. Бул ойдун кубаты менен, демдин күчү менен касиеттин алкагында айланага өзгөртүү киргизүү. Мисалы :катуу шамал, бороон, куюн, жаан, туман, мемиреген тынчтык ж.б.у.с. өзгөрүүлөр. Буга өтө сейрек адамдардын кубаты жетет. Толугу менен
Сезим
Адамдын жашоосундагы эң баалуу жана кымбат күчтүн бири – бул, сезим. Сезимдин кубаты, күчү менен, сезимдин таасири менен адамдын дүйнөсүндөгү түркүн боектор анын жашоосун кооздоп, сулуулап, эргүү берип же болбосо кубаттан тайытып, алын кетирип, коркутуп, жашоонун жарыгын өчүрүп, булгап, өзүнүн таасирин тийгизет.
Жазылбаган чындык, айтылбаган акыйкат
Мамлекеттин дарты
Мамлекеттин дарты – кубаттан таюу, кара күчкө алдыруу, бузукулук, бут чалуу, ажофнун тайыздыгы, билгилердин ажырымы жана ыркы жоктугу, бөтөн акылга баш ийүүсү, келечекти көрө билбестиги, тактын тайышы ж.б.у.с. негиздер.
Акыл дүйнөнүн тереңдиги
Адамдын акылы эбегейсиз зор дүйнө. Бул дүйнө адамдын жашоосунун туткасы, бели, өркөчү. Жашоо адамдын акылы менен таанылат, бийиктейт, тутанат. Адамдын акылынын тереңдиги менен мезгил таанылат, кубат топтолот, чечимге жараша иш козголот, аныктамага жараша үзүрү болот.
Бийик адам
Адамда пастык болсо жашоо оордойт
Адам улам-улам жүктүү болот
Тереңге жетпей туруп чечим кылсаң
Башкага залакасы тийип чыгат
Менсинбе, мергенде сен көп атпагын
Өлчөмдү бил, жашоону бил, баркын бил
Ыйда сен чөгөрүлүп жатпагының
Күчтүү бол, бийик болгун, ченемди бил
Акыйкат ак сөздү сен какпагын
Акылдуу адамды сен барктагын
Бекерден бозо ичип жатпагын
Мээнетти бил, анын баасын бил
Эмгекти сыйла, эмгекти жебе
Ниетиңди кара, ниетиңди сакта
Ниетиңди бак, туурала
Өлбөс адам болбойт, аны билгин
Өлбөстүккө жеткизчү – эмгегиң
Талап койгун сен жакшыга
Талапты кой сен жаманга
Ашынба, ачууланба, сабырдуу бол
Сабырды тут, сабырдуулукка чакыр, үйрөт
Ашкере мактанба, жөнү жок ыйлаба
Ыраазы болгун Кудайга
Милдетти бил, аны аткар, үйрөт, талыкпа
Багытты тап, аны сама, бурулба
Акыл кыска, нуска бирок
МААНАЙ
Маанай – кѳңүлдѳн ылдый турган, убактысы кыйла аз болгон, учурга гана тийиштүү жагдай.
Жакшы маанай менен ишти жасап кетсе абдан жакшы болот.
Туурада, иликтѳѳдѳ бол
Багыттуу сѳз, багыттуу тапшырма, багыттуу иш – адамды ѳстүрѳт, ѳркүндѳтѳт эгер тууралыкта болсо. Ар бир адамдын ѳзүнүн багыттуу иши боло бербейт. Багыттуу ишин тапкан адам – күүлүү адам. Багыттуу иштеги адам – демдүү адам.
Ар бир адамдын кѳксѳгѳнү, эңсегени туурада болсо, анын жарыгы жана илеби башкаларга да жугат.
Ѳзүңѳ талапты кой!
Адамдарда пастык болсо, жашоо оордойт. Адам улам-улам жүктүү болот. Тереңине жетпей туруп чечим кылса, башкага залакасы тийет.
Жашоону бил, баркын бил. Ыйга чѳгѳрүлүп сен жатпагының. Күчтүү бол, бийик болгун, ченди бил. Акыйкат ак сѳздү сен какпагын. Акылдуу адамдарды сен барктагын. Мээнетти бил, анын баасын бил. Эмгекти сыйла, эмгекти жебе, ниетиңди кара, ниетиңди сакта, ниетиңди бак, туурала.
АКЫЛ
Акыл – бул адамдын дүйнѳ таанымына, жашоо ыңгайына жараша жашоо негизин түзүп турган эбегейсиз зор, кубаттуу алкак.
Акыл – адамга жашоо түркүгү.
Акыл – адамдын жашоо кыймылы.
Акыл – адамдын жашоо негизи.
Акыл жараланса жашоо бузулат.
Акыл жараланса кубат кетет.
Акыл жараланса багыт кетет.
Жашоо кыймылы нуктан таят.
Жашоодо эки түрдүү сабак болот.
Биринчи сабак – адамга адам үйрѳткѳн сабак. Бул: тарбия, окуу, сѳз, жашоо (ата-эненин жашоосу, сѳзү, мамилеси, чѳйрѳ, маданият, мурас, таалим, д.у.с.)
Экинчи сабак – адамдын ѳмүрүндѳ чоң таасир берген окуя (сырдуу окуя, ѳлүп-тирилүү окуясы да болушу мүмкүн). Ошондон улам адамдын жашоосу ѳзгѳрѳт (ой-толгоосу, багыты, баасы).