Aug 30

Таш керемети. Карыпбек РЫСКЕЛДИЕВ,  табигый таштардагы сырларды окуган адам: «Адамдын рух жашоосу ташка чегилип калганы кызык»  

IMG_7746

Карыпбек РЫСКЕЛДИЕВ Тоң районунун Бѳкѳнбаев айылында жашайт.  Жергиликтүү элден сырткары аны чет элдик туристтер жакшы билет.  Таштардагы сүрѳттѳрдү, чиймелерди, белгилерди чечмелеп окуп, дүйнѳдѳгү, ааламдагы, кыргыздардагы сырларды, ѳткѳн тарыхты, келер чакты жана башканы кагаз бетине түшүрүп келаткан бул адамдын касиети ѳзгѳчѳ. Эмесе, аны менен болгон маек жана таштардагы сырлардын чечмелениши сиздерге жаңы ачылыштарды, жаңы жаңылыктарды тартуулаарынан күмѳн санабайбыз. Тилекке каршы, гезит бетине саналуу гана таштарды тандап бердик.

IMG_7779

 Таштарда бар улуулук,

Таштарда бар сулуулук.

Кармасаӊ, көрсөӊ, суктансаӊ,

Берип турат жылуулук. 

 

– Карыпбек агай, таштар дүйнөсүнө кандайча кирип калдыӊыз?

 Ата-энем чабан болгонуна байланыштуу бала-чагым тоо-ташта өттү. Бир сөз менен айтканда, жайлоодо чоңойдум. Жаратылыштын койнунда жүрүп, табият дүйнөнүн ажайып кооздугу мага абдан катуу таасир бергендиктенби, сүрөт тартуу адатым бала кезимден эле башталган. Кооз таштарды чогултканды жакшы көрчүмүн. Кагазга, жерге, чатырдын бетине көө менен сүрөт тарта берер элем. Кийин инилерим айтып калышчу эле күлүп, «байке, ошондо чатырга биз тартсак урушуп коюшчу да, атам менен апам сиз тартканда эч нерсе дешчү эмес» деп.

Толугу менен

Aug 30

Улуттук дем. Жалган жалаа менен атууга кеткен эл агартуучу

3-Тыныстанов

Касым Тыныстанов кыргыз жазма адабиятын жана илимий тил таанууну баштоочулардын бири. Кыргыздын улуттук жазуусун иштеп чыгууга, асыресе араб алфавитин кыргыз тилине ылайыкташтыруу, араб алфавитин латынча, латынчаны орус алфавитине алмаштыруу иштерине катышкан.

Азыркы кыргыз орфографиясынын негизги принциптерин иштеп чыгып, кыргыз тилинде туңгуч окуу китептерин, кыргыз тилинин туңгуч грамматикасын жана тил илими боюнча кыргызча терминологияны түзгөн.

1925-жылы Кыргыз Автономиялуу облусунун Академиялык Борборунун Кыргыз бѳлγмγнγн катчылыгына дайындалат. Ал кызматта 1926-жылга чейин иштеп, ошол эле убакта «Эркин-Тоо» гезитинин жоопту редакторунун милдетин да аткарган. 1927-жылы Кыргыз Автономиялуу Республикасынын Эл Агартуу Комиссары болуп дайындалып, γч жыл эмгектенген. Ушул эле убакта «Жаңы маданият» журналынын редактору, 1930-37-жылдарда Кыргыз маданият курулуш институтунда илимий кызматкер, 3 ай анын жетекчиси кызматын аркалаган.

Толугу менен

Aug 23

“Биз өз тамырыбыздан жана табият күчүнөн, жер, суу, абадан алыстабашыбыз керек… Табият кубулуштарына болгон сүйүүнү үйрөтүү мүмкүн эмес. Аларды жөн гана сезип жана андан күч кубат алып туруу керек».    Даши Намдак 

Байыркыны бул жашоого ѳткѳргѳн – ДАШИ НАМДАК  

8-ДАШИ НАМДАК

Даши Намдак. Эми бул ысымды жакшы биле турган болдук. Биздин дүйнө айтылбай келген жана көрүнбөй турган сырларга, табышмактарга бай экенин ким танат. Бул купуялуу сырлар бир убакта кадыресе көрүнүш катары байыркы ата-бабаларыбыздын күнүмдүк жашоосунда эриш- аркак болуп келген. Биздин бүгүнкү каарман болгону 10 жыл аралыгында ысымын дүйнөгө таанытууга жетишкен бурят мастери – Даши НАМДАК. Ал, ошол биз сезип-туйуудан калып бара жаткан улуу дүйнөгө саякат уюштуруп бермекчи. Сүрөткердин чыгармачыл дүйнөсү кыргыз элинин рух дүйнөсүнөн дагы жаӊырык алып турарын мастердин образдарына тереӊ үӊүлгөн киши сөзсүз түрдө көрөт жана өзүнүн жан дүйнөсүнө чагыла түшкөн учурларды байкабай койбойт. Бул өз кезегинде байыркы жолго байланган алтын жипченин үзүлбөй келе жатканынан кабар берет. Эмесе, биз таанып тайынып келе жаткан табият-теӊир таанымды философиялык категория гана эмес, учурдагы биздин жашоо образыбыздын дагы тереӊине уюган кут деп эсептей турган болсок, Дашинын дүйнөсүн таанууда дагы сөз жок ушуга окшош ийгиликтерге жетишмекчибиз.

Толугу менен

Aug 18

Маданиий-экологиялык акция: «Сууга таазим»

Ыйык-Көлүбүздү кумар жерге айлантуудан сактайлы!

Îçåðî Èññûê-Êóëü

Ушул жылдын 25-июлунда (сууга таазим кылуунун дүйнөлүк акция күнүндө) Ысык-Көлдүн түштүк жээгинде, Манжылыда  «Сууга  таазим» аттуу маанилүү экологиялык акциясы болуп өткөн.

Буга «BIOKG» Кыргызстандын ограникалык кыймылынын федерациясы, Борбордук Азиянын тоолуу бирикмелеринин ассоциациясы, «Кыргыз өзөгү» коомдук фонду, «Ак Шумкар КУТ» жаштар коомдук бирикмеси, Кыргызстандын космоэнергетиктеринин «Группа Солнце» бирикмеси, «Эр-Төштүк» Коомдук фонду, «Суунун жана санитариянын Кыргыз Альянсы» ассоциациясы жана башка коомдук маданий-экологиялык кыймылдары, ошондой эле башка топтор, жеке адамдар катышышты.

Толугу менен

Aug 18

Убунту, убунту! Ынтымак, ынтымак!

Айбек БАЙЫМБЕТОВ

«Чыныгы эл башчы жарды бойдон өлөт»
Индей элинин накылынан 

IslBG

Биз эмне себептен салттуу коомдун эски түзүлүш моделин бүгүн актуалдуу маселе катары көтөрүп жатабыз. Бул тенденция чынында адам баласынын өнүгүү этабындагы табигый түрдө жаралган көрүнүш.

Толугу менен

Aug 18

Асмандагы күзөт. «Аэропорттогу канаттуулар үн тарсылдактарын тоготпой калышкан эле»

1_01

Руслан КУБАТБЕКОВ, мүнүшкөр, «Манас» Эл аралык аэропортунда орнитолог, «Санат-Кумай» федерациясынын мүчөсү

Эл аралык жарандык авиация уюму (ICAO) жыл сайын самолёт жана вертолёттор менен куштардын ортосундагы кагылышуунун дүйнө жүзү боюнча 5 миӊден ашуун учурун санап келишет.  Куштардын кагылышынан улам пайда болгон аварияларды алдын алуу боюнча ар бир аэропортто орнитологдордун тобу иштейт. Алардын максаты – самолёттордун учушуна тоскоол кылган куштарды күнүгө көзөмөлдөө болуп саналат. Бүгүнкү каарманыбыздын кылган кызматы өтө кызык. Ал тирүү куштун жардамы менен темир куштардын учуу коопсуздугун тейлейт.

Толугу менен

Aug 15

Улуу табиятка – улуу мамиле! “Жашыл Ой” – жаштардын жаңылануу жолу

29 июлдан 4 августка чейин Ысык-Көлдүн тескейинде жайгашкан Кажы-Сай айылында «Жашыл Ой – 2014» жаштардын республикалык экологиялык лагери болуп өттү. «Жаштардын демилгесин өнүктүрүү фонду» уюштуруп, аларга өнөктөш катары мамлекеттик жана коомдук уюмдар биригип, ал эми каржылоосун “Кумтөр Голд Компани” көтөрдү.

9-эмбл

 Экологиялык лагерь демекчи, айлана-чөйрөнү коргоо, дегеле экология маселеси биздин коомчулук үчүн гана эмес, азыркы учурда бүтүндөй адамзат алдындагы олуттуу маселе болуп турат. Мындан улам жашыл экономика жана таза тамак-аш, ошондой эле агро туризм бүгүнкү күндүн актуалдуу темасына айланып жаткандыгы бекеринен эмес. Экология маселесин буга чейин да четте калтырбай,“Кумтөр Голд Компани” эко-туризмди өнүктүрүү боюнча ар тармактуу тренингдерди, “Ак илбирстин изи менен” долбоорун, ошондой эле айлана-чөйрөнү коргоо боюнча иш алып барган коомдук уюмдардын иш-чараларын колдоп, салымын кошуп келген эле.

Толугу менен