Jun 28

Оомат-дөөлөт, бакыт тилегендеги бата – 6

Күрүлдөгөнү көчкүдөй.
Күүлөнгөнү борошодой
Төрөнүн дөңгүтүнөн сакта.
Жабууланган жалаадан сакта,
Күңгүрөнүп чыккандан сакта,
Сасык арамзанын ушагынан
Эшек арамзанын тузагынан сакта.

Jun 15

Оомат-дөөлөт, бакыт тилегендеги бата – 5

Берекелүү аш берсин,
Узун өмүр жаш берсин.
Улустун улуу күнүндө
Уулуң консун уяга,
Кызың консун кыяга.
Дөөлөтүңдү ашырсын
Душманың сынып басынсын.
Менин берген бул батам
Улуу күнгө сактап жүргөн сүр батам.
Оомийин!

Jun 14

Жээрен чечен

«Акылдуу өлсө – сөзү калат артында
Жакшы атагы жашай берет калкында» дегендей, адам башына жаманчылык келип, жакыны каза болгондо эл арасынан акылдуунун акылдуусун шайлап туруп, суук кабар угузууга жиберишчү. Суук кабарды ар ким өз жөндөмүнө жараша, кээси алым сабак катары, кээ бирөөсү комуздун күүсү менен, кээси ата-бабанын басып өткөн тарыхына, өмүр баянына байланыштырып, чечмелөөсүн ээси өзү баамдап билип алсын дешээр эле. Ошондо да даанышман ата-бабабыз андай суук кабарды уккандан кийин албууттанып, кыйкырып-өкүрүп ыйлабай, угузган адамдын өзүнө суроо берип, сабыр күтчү, таңгалдырчу.

Толугу менен

Jun 14

Асылбек НАСИРДИНОВ: “Салттуу музыканы тааныштыруу бакчадан башталыш керек”

«Саамал» этнографиялык-фольклордук ансамблин мындан 10 жыл мурун Кыргыз эл артисти Арсен Ѳмүралиев Бишкек шаардык театрынын алдында түптѳп, ѳзү жетектеген. Азыркы убакта ансамблди таланттуу музыкант, кыргыз аспаптарынын баарында чеберчилик менен ойногон Асылбек НАСИРДИНОВ жетектейт. Бул топто жашы 19дан 35ке чейинки профессионал жети адам эмгектенет. Алар нукура кыргыздын аспаптарында ойношуп,  кыргыз күүлѳрүн бурмалабай, нукуралыгын жоготпой элге тартуулап келишет.

Толугу менен

Jun 13

Кыргыз организминин сыры

 Салмоор ДЫЙКАНОВ, коомдук ишмер

Кыргыздар эркиндикте төрөлгөн, эркиндикте миң жылдар бою жашаган. Кыргыз элинин улуттук мүнөзү ушул эркиндикте жаралган. Алар кулчулукту көргөн эмес жана бул мүнөзү менен кулчулукта, басмырлоодо таптакыр жашай албайт. Кыргыз эли байыртан эле өзүн өзү өз башчылары аркылуу башкарчу…

Улут деген жөн эле көп адамдардын жыйыны эмес, бул өзүнчө тирүү организм. Ар бир кыргыз ошол кыргыз улут организминин клеткасы. Кыргыз элинин салттары – бул кыргыз улут организминин жашоо программасы. Ар бир организм өз ата-бабасынан калган салттары, мыйзамдары менен  өсөт, гүлдөйт, мөмөлөйт, утат, жеңет. Организм өз куту, өз коду, өз мыйзамдары менен жашаса, ал оорубайт, ден соолугу чың, кубаты күчтүү, акылдуу, бай болот. Согушпу, экономикабы, илимби, маданиятпы – бүт жерде бүт нерседен утат. Организм өз кодун өзгөртсө, башка, чоочун организмдердин кодун туураса, анда ал сыркоолойт, ар кандай жаралар, оорулар жугат.

Толугу менен

Jun 13

Ысык-Кѳл – бейиштин бир эшигидир

Бактыбек МАКСҮТОВ, «Айкөл Манас» фондусунун төрагасы

Манас бабабыз биринчи жолу Алтайдан Алатоого келатып, Үч-Каркырадан өтүп, Кызыл-Кыя менен кыялай түшүп, мелтиреп жаткан Ысык-Көлдү көрүп, сулуулугуна таң калып, жанындагы Ажыбайга кеп салган экен:

– Ээ Ажыбай, ушундай да сулуу көл болобу, ушундай да кооз жер болобу?! Суук көзгө көргөзбөс, ыпылас бутка бастырбас, кир колго карматпас, кыргызымдын пейилине жараша маңдайына бүткөн керемет көл экен го!? Көлдүн сулуулугуна, жердин байлыгына кызыгып, далай кан төгүшкөн кармаштар болуп, нечен азамат эрлердин баштары топтой томолонуп, көз жаштар далай агат ко, айланайын Ысык-Көлүм сен үчүн.

Толугу менен

Jun 05

Кудай конок

Бул – бейтааныш адамдардын жол жүрүп келе жатып күтүлбѳгѳн жерден үйгѳ түшүүсү. Ал ѳзүнүн кудай конок экенин айтат, же айтпай да коет. |Үй ээси болгон  мүмкүнчүлүгү менен аны сыйлоого аракеттенет. Мындай конокту элибиз жогору баалашкан. Аны кудайым ѳзү жибергендей, кызыралекимсалам түнѳп кеткендей сезишкен. Элибиздин сыйын, пейилин эч нерсе менен ѳлчѳѳгѳ болбойт.

Маалымат булагы: Амантур Акматалиев, “Баба салты, эне адеби” китеби

Jun 03

ААЛАМДАН КЕЛГЕН КАТТАР

Ѳмүрбүбү БЕГАЛИЕВА

Көгүлтүр оттун жанында күндө олтуруп,
Ойлондум далай кыргызда кайсы жол улук?
Жомоктун сыры алдыма кайра төгүлсө,
Окудум жазуу: барасың сырга жолугуп.
Жан дүйнөм түгөл денем да барат алоолоп,
Калкына камкор болалган адам жолу улук!


Колуңа ал Бал Китепти таштап жерге салбагын,
Байлыгың – ал, бакытың – ал, бийик жерде кармагын!
Пейлиң тарып, ичиң муздап, кыйноо сага келгенде,
Барагын ач бул китептин, акылын ук о пенде!
Боюңдагы бүлүк таркайт аздап сага күч толот,
Күмөнсүнгөн бул жашоонун баркы кайра козголот!

Толугу менен

Jun 03

Оомат-дөөлөт, бакыт тилегендеги бата – 4

Сөзүң аталуу,
Дасторконуң баталуу,
Атың жотолуу болсун.
Бээң кулундуу,
Көзүң тумандуу,
Козуң туумдуу,
Төөң ботолуу болсун.
Келиниң аягы,
Койчуң таягы менен жаксын.
Көңүлүң дилдүү,
Башың сыйлуу болсун.
Кызың ыйбалуу
Келиниң ыймандуу
Уулуң уяттуу болсун.
Оомийин…

Jun 03

Конок насиби

Бул – сыйлуу тамакты мейманга сактоо. Уяттуу адамдар келип калса, алдына коюу. Кыргыздар конок келгенде дасторкон үстүнүн ѳтѳ жупуну болушуна ѳзүлѳрү аябай уялышкан. Үкѳккѳ салып катып, аны кулпулап, балдарына да берүүчү эмес. Карын май ошондой учурда бузулган. Ал күнү меймандын аркасы менен бапырап дасторкон үстү карк болуп, кел бери делип, бала-бакыранын оозу майланып, үй ичине береке кире түшчү. Анан жандык союшуп, муну “конок ѳз ырыскысы менен келет” деген ниетти ичтен тартуулап турушкан.

Маалымат булагы: Амантур Акматалиев, “Баба салты, эне адеби” китеби